[아르메니아어] 기초문법(22) - 조어법

아르메니아의 여름휴양지, 딜리잔 (출처 : GetYourGuide)

 

어휘와 조어법 (Բառագիտություն և Բառակազմություն)

 

아르메니아어에서 단어의 구성요소는 어간(արմատ), 접사(ածանց), 어근(հիմք) 그리고 어미(վերջավորություն)로 구성된다. 예를 들어, գործարանում(공장에서)라는 단어는 4가지부분으로 구성되어 있다. 

գործ (어간), -արան (접사), գործարան (어근)와 -ում (어미)

 

어간 (արմատ)

 

어간은 그것의 일반적이고 주된 의미를 표현하기 위한 단어의 분리될 수 없는 부분이며 모든 관련 단어들의 어휘적 의미를 정의한다. 아래의 단어에서 어휘적인 의미는 어간인 աշակերտ(학생)의 의미와 연결된다.

- աշակերտական = աշակերտ(학생) + ական(형용사어미) : 공부하는 

- աշակերտել = աշակերտ(학생) + ել(동사어미) : 공부하다

- աշակերտուհի = աշակերտ(학생) + ուհի(여성어미) : 여학생

 

단어의 어간은 변형될 수 있다. 

- սիրտ 심장

- սրտ-ագին 다정한

- սրտ-ային 심장의

- սրտ-իկ (조그만한) 심장 (애칭)

 

변형되지 않는 어간은 일반적으로 독립적으로 사용되며 이를 어간어(արմատական բառեր)라고 부른다. 

անուն 이름, բերան 입, գլուխ 머리, դաշտ 들판, եղբայր 형제, թուղթ 종이, ժամ 시간, լավ 선함, դու 너, շաքար 설탕.

 

변형되는 어간은 독립적으로 사용되지 않는다.

 

아르메니아어	한국어	아르메니아어	한국어
լույս	빛	լույս	빛
լուս-ավոր	빛나는	ան-լույս	빛이 없는
լուս-ավոր-ել	빛나다	աչքա-լույս	축하하다
լուս-ան-ալ	날이 새다	կիսա-լույս	황혼

 

아르메니아어	한국어	아르메니아어	한국어
գիր	글자	գիր	글자
գր-ել	쓰다	ան-գիր	외워서
գր-ական	문학의	գրա-գիր	축하하다
գր-իչ	펜	կիսա-լույս	황혼

 

아르메니아어	한국어	아르메니아어	한국어
սեր	사랑	սեր	사랑
սիր-ել	사랑하다	աշխատա-սեր	일을 사랑하는 = 성실한
սիր-ային	사랑하는	խաղաղա-սեր	평화를 사랑하는 = 평화로운
սիր-ել-ի	사랑받는	ընթերցա-սեր	읽는 것을 사랑하는 = 애독자

 

접사 (Ածանցներ)

 

접사는 어간의 앞뒤에 붙어 새로운 단어를 만드는 부분이다. 

անտուն = ան(없이) + տուն(집) - 노숙자(집이 없는),

արտագրել = արտ + ա + գրել(쓰다) - 복사하다,

գետակ = գետ(강) + ակ - 개울,

նստարան = նստ(앉다) + արան - 벤치,

էություն = է + ություն(유령) - 본질,

ուսում = ուս(공부) + ում - 교육,

 

아르메니아에서 접사는 접두사(նախածանց)와 접미사(վերջածանց)가 있다.

1. 접두사 : 어간의 앞에 붙는 접사

   1) արտ- (out of) :

      가. արտադպրոցական : արտ(밖의)-ադպրոց(학교)-ական(형용사어미) = 과외의,

      나. արտահաստիքային : արտ(밖의)-ահաստիք(계약)-ային = 계약밖에 있는(프리랜서)

      다. արտահայտություն - 표현,

      라. արտաշնչել - 숨을 내쉬다,

      마. արտատպել - 인쇄를 다시하다,

      바. արտասահման - 외국.

   2) բաց- : բացակա 부재의, բացահայտել 노출하다, բացառություն 예외, բացատրություն 설명.

   3) գեր- : գերագնահատել 재평가하다, գերակատարել 기한전에 완료하다, գերադրական 훌륭한, գերերջանիկ 너무 행복한, գերբնական 초자연적인.

   4) ենթ- : ենթակա 주체, ենթահանձնաժողով 소위원회, ենթադրություն 추정

   5) ընդ- : ընդարձակ 널찍한, ընդհատակյա 지하의, ընդգծել 및줄긋다(강조하다), ընդհանրացնել 요약하다, ընդհատել 방해하다, ընդմիջում 부수다.

   6) հակ- (anti-), : հակաառողջապահական 불결한, հակադրություն 반대, հակասություն 반박, հակաօդային - 대공의, հակագիտական 반과학의(과학에 반대하는), հակաճառել 갈등.

   7) համ-

      가. համաշխարհային 세계의, համամիութենական 범연합의, համամարդկային 보편적인, համալսարան 대학.

      나. համամիտ 동지, համաչափ 동일한, համաձայնություն 동의, համազոր 동등한, համախմբել 통합하다, համագումար 회의.

   8) մակ- : մակագրել 쓰다, մակբայ 부사, մակերես 표면, մականուն 별칭.

   9) նախ- : նախագահ 대통령, նախադասություն 문장, նախազգուշացում 경고, նախապատմական 선사의, նախապատերազմյան 전쟁전의, նախապատրաստել 준비하다, նախապատրաստություն 준비.

   10) ներ-(in) : ներդրում 적금, 보증금, ներարկել 주사하다, ներգրավել 포함하다, ներածություն 소개, ներշնչում - 제안.

   11) վեր-

      가. վերադիր 적재적인, վերակացու 감독관, վերահաս 다가오는, վերահսկել 감독하다.

      나. վերաբնակիչ 이민자, վերամշակել 처리하다, վերապատրաստում 재활, վերապրուկ 생존, վերարտադրել - 재생하다, վերանորոգել 저장하다, վերլուծություն 분석.

    12) տար- : տարագրություն 유배, տարագնաց 야외화장실, տարալեզու 다중언어의, տարատեսակ 다양성, տարաձայնություն 불일치

 

* 부정분사인 ան, ապ, տ, չ, դժ는 형용사를 만들 때 흔히 사용하는 접두사로 여겨진다. 

* 대부분의 경우에 접두사와 어간사이에 연결모음인 (ա)를 넣는다 : հակադրություն, բացատրել, արտադրանք

 

2. 접미사 : 어간의 뒤에 붙는 접사

• անակ- հաղթանակ 승리, զսպանակ 봄, ժամանակ 시간, եղանակ 날씨, ցուցանակ 광고판, մրցանակ 상.
• անի- գեղանի 이쁜, լեզվանի 고함치는 사람.
• ատ- պոչատ 꼬리를 자른, գունատ 창백한, կրճատ 짧은, կիսատ 불완전한.
• արար- գործարար 사업의, կռվարար 호전적인, ձևարար 재단사, ներկարար 화가.
• գար- խելագար 미친, ցավագար 병든, լեզվագար 수다쟁이.
• գին- հիվանդագին 병든, թախանձագին 확신하는, լալագին 슬픈, մոլեգին 몹시 화가난, սրտագին 심장의.
• գույն- ազնվագույն 가장 정직한, հնագույն 가장 고대의, բարձրագույն 가장 높은, խոշորագույն 가장 큰.
• եղ- համեղ 맛난, ուժեղ 힘쎈, հանճարեղ 천재의, ահեղ 끔직한, գունեղ 다채로운.
• եղեն- ոսկեղեն 금, ուտելեղեն 식품, ամանեղեն 음식들, սպիտակեղեն 린넨, հրեղեն 불꽃같은 색깔의.
• ենի- մայրենի 태생의, վայրենի 야생의, խնձորենի 사과나무, տանձենի 배나무, կեռասենի 벚나무.
• եստ-, իստ-, ուստ-, պահեստ 창고, գովեստ 칭찬, հանգիստ 휴식, փախուստ 항공편, հագուստ 의류, կորուստ 손실.
• երրորդ-, րորդ-, երկրորդ 두번째, չորրորդ 네번째, իններորդ 아홉번째, քսանհինգերորդ 스물다섯번째, հարյուրերորդ 백번째.
• ին- վերջին 마지막, վերին 꼭대기, վերստին 다시, խորին 깊게, դժվարին 어렵게.
• կոտ- վախկոտ 겁쟁이, ցասկոտ 화난, ամաչկոտ 소심한, նախանձկոտ 부러워하는, ծիծաղկոտ 웃는.
• յալ- անցյալ 과거, դարձյալ 다시, կատարյալ 완벽한, որոշյալ 규정하다, տվյալ 주어진.
• յան- առավոտյան 아침에, երեկոյան 저녁에, մայիսյան 5월의, արևելյան 동부의, պլատոնյան 플라톤의.
• ուկ- մարդուկ 난쟁이, թզուկ 극도로 작은, խղճուկ 가엾은, հեղուկ 액체, կտրուկ 날카롭게.
• ույթ- ձանձրույթ 지루한, երևույթ 사건(일), երեկույթ 저녁, ձևույթ 형태소, սովորույթ 관습, զայրույթ 격분, etc.
• ույք- հաճույք 즐거운, պիտույք 소유물(부속물), դրույք 월급, կահույք 가구.
• ունդ- սերունդ 세대, սնունդ 영양, ծնունդ 출생.
• ուրդ- ժողովուրդ 백성, խորհուրդ 회의, արձակուրդ 휴일, խառնուրդ 섞다, պարապուրդ 무단결석.
• ցու- հարսնացու 신부, սերմացու 씨앗, մահացու 몹시.

자음으로 시작되는 접미사앞에는 보통 연결모음 (ա)를 넣는다

 

어근과 어미 (Հիմք և վերջավորություն)

 

어미(վերջավորություն)를 제외한 단어의 일부분을 어근(հիմք)이라고 부르고, 어미는 단어의 격변화, 동사활용, 분사 등에서 발생한다. 

 

Երևանը Հայաստանի մայրաքաղաքն է: 예레반은 아르메니아의 수도이다.

문장속에서 Երևան(예레반), Հայաստան(아르메니아)와 մայրաքաղաք(수도)는 어근이고 -ը(주격), -ի(생격), -ն(여격) 는 어미이다.

 

어근에는 단순어근, 파생어근, 비파생어근이 존재하며 비파생어근은 오직 하나의 어간으로만 이루어져 있다. տուն 집, քաղաքից 도시에서, գրել 쓰다, սենյակում 방에서 등. 이 경우, 어근은 어간과 일치한다.

1. 하나의 어간과 하나이상의 접사(접두사 혹은 접미사) լուսավոր 빛나는, գրականություն 문학, համաշխարհային 세계의, անամոթաբար 파렴치한.

2. 두개이상의 어간 : գրասեղան 책상, խմբագիր 편집자, գյուղատնտես 농업학자.

3. 두개이상의 어간과 하나이상의 접사 : անպարտաճանաչ 성실함이 부족한, գյուղատնտեսություն 농업, անգրագիտություն 문맹, մանրալուսանկարչություն 현미경사진.

 

조어법의 종류 (Բառերի տեսակներն ըստ կազմության)

 

아르메니아어에서 단어를 만드는 방법(조어법)에는 단순조어법와 복합조어법가 있다.

1. 단순조어법은 하나의 어간으로 구성되어 있다. տուն 집, մարդ 사람, ես 나, քաղաքից 도시에서부터, սեղաններ 탁자들, կարդացի 나는 읽는다, 등

2. 복합조어법

   1) 하나의 어간과 하나이상의 접사 : դասարան 수업, դժբախտություն 불행, ուսումնական 공부하는

   2) 두개이상의 어간 : շոգեքարշ 증기기관차, դասատու 선생, հեռագրալար 전보

   3) 두개이상의 어간과 하나이상의 접사 : քննադատություն 기독주의, անսահմանափակություն 무한, մարդասիրական 박애주의,

 

여기에 있는 내용은 아르메니아피디아에 있는 아르메니아어 학습을 토대로 요약정리하고 필요한 내용을 부첨한 것입니다. 원문으로 읽으실 분은 링크를 클릭해주세요.

Armenian Language Lessons - armeniapedia.org

 

도움이 되셨다면 바쁘시더라도 1초만 시간을 내주셔서 공감 및 댓글을 달아주시겠어요?

여러분의 공감과 댓글은 글쓴이에게 큰 힘이 된답니다.